Περιγραφή πράξης
Στη σύγχρονη εποχή, όπου πολλές αξίες αμφισβητούνται, φθείρονται και χάνονται, ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν τον κεντρικό άξονα για τη διατήρηση της ταυτότητας και της συλλογικής μνήμης της ανθρωπότητας. Παράλληλα, ο τουρισμός και δη ο μη μαζικός τουρισμός λειτουργεί ως εφαλτήριο γνωριμίας με τον πολιτισμό, την ταυτότητα και την κληρονομιά των λαών της γης παρέχοντας κατά αυτό τον τρόπο τα εχέγγυα για την αρμονική και υγιή συνύπαρξή τους. Στο πλαίσιο αυτό αποτελεί αναγκαιότητα και πρόκληση για την Ελλάδα και την Κύπρο η διατήρηση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς και η προώθηση του Θρησκευτικού Τουρισμού ως συντονισμένη προσπάθεια προβολής και ανάδειξης της πλούσιας θρησκευτικής κληρονομιάς των τριών Εκκλησιών, της Εκκλησίας της Κύπρου, της Ελλάδας και της Κρήτης. Ο Θρησκευτικός Τουρισμός έχει ως βασικό κίνητρο το θρησκευτικό συναίσθημα και περιλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων το οποίο σχετίζεται με τις επισκέψεις τουριστών σε μνημεία, χώρους θρησκευτικής σημασίας και ανάλογες εκδηλώσεις θρησκευτικού περιεχομένου. Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, καθεδρικοί ναοί, ξωκλήσια και μοναστήρια, κειμήλια (εικόνες, εκκλησιαστικά αργυρά, άμφια και άλλα), καθώς και ήθη, έθιμα και θρησκευτικές πρακτικές αποτελούν την υλική και άυλη πολιτιστική κληρονομιά Ελλάδας και Κύπρου και λειτουργούν ως βασικοί πόλοι έλξης επισκεπτών, από το εσωτερικό των δύο χωρών και από το εξωτερικό.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, η πράξη Re-Cult Magnum, η οποία λειτουργεί εντός του Προγράμματος Συνεργασίας Interreg V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020, έχει θέσει ως κύριους στόχους της τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου του Θρησκευτικού Τουρισμού και την ανάδειξη της θρησκευτικής υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των Εκκλησιών Ελλάδας, Κρήτης και Κύπρου δια της αξιοποίησης αποτελεσμάτων και εξοπλισμών των προϋπαρχόντων έργων, Re-Cult και Ψηφιακό Αποσφράγισμα Αγιώνυμων Νήσων. Στο πλαίσιο αυτό προγραμματίζεται να διεκπεραιωθούν οι κάτωθι δράσεις:
- Καταγραφή και ψηφιακή αποτύπωση μνημείων, κειμηλίων και δρωμένων άυλης θρησκευτικής πολιτιστικής κληρονομιάς στη διασυνοριακή περιοχή παρέμβασης.
- Επεξεργασία ψηφιοποιημένων δεδομένων υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς προς χρήση σε καινοτόμες ψηφιακές εμπειρίες εντός υφιστάμενων μουσείων.
- Δημιουργία και πιλοτική λειτουργία τεσσάρων ψηφιακών μουσείων με μουσειακές εμπειρίες αιχμής, όπως είναι η χρήση προβολέων ολογραμμάτων και οι εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας.
- Δημιουργία ενιαίας διακριτής τουριστικής ταυτότητας (branding) για την Ελλάδα και Κύπρο ως προορισμών Θρησκευτικού Τουρισμού ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και προαγωγή ενός νέου μοντέλου Θρησκευτικού Τουρισμού με έμφαση στις ψηφιακές εμπειρίες.
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων μελών του κλήρου, επαγγελματιών του τουρισμού και επιστημόνων μέσα από σειρές εξειδικευμένων σεμιναρίων και δύο διεθνή συνέδρια.
Η ψηφιοποίηση της θρησκευτικής πολιτιστικής κληρονομιάς και η δημιουργία ψηφιακών μουσείων σε Ελλάδα και Κύπρο αναμένεται να μεγιστοποιήσει την προβολή της θρησκευτικής κληρονομιάς, να αυξήσει την επισκεψιμότητα στα μουσεία, αλλά και τις διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα της διασυνοριακής περιοχής, να παρέχει αναβαθμισμένες τουριστικές υπηρεσίες, και να συμβάλει στην επέκταση της τουριστικής περιόδου πέραν της θερινής περιόδου με σημαντικά οφέλη για την οικονομία των δύο χωρών. Η πράξη αναμένεται ότι θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό και στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού μοντέλου, ενώ θα οδηγήσει σε σημαντική διαφοροποίηση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος και στην αξιοποίηση του τουριστικού αποθέματος των δύο χωρών καθιστώντας αυτές ελκυστικότερους και ανταγωνιστικότερους προορισμούς. Άλλωστε, ο Θρησκευτικός Τουρισμός ως εναλλακτική και αειφόρος μορφή τουρισμού, συμβάλλει στον περιορισμό του μαζικού τουρισμού και των συνακόλουθων περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων, ενώ σέβεται τα μνημεία θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και το ευρύτερο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Καθοριστική θα είναι η σημασία και συμβολή των εκροών της πράξης και σε ότι αφορά την εκπαίδευση και κατάρτιση επιστημόνων και επαγγελματιών τουρισμού, εφόσον τα σεμινάρια που θα διοργανωθούν αναμένεται ότι θα συμβάλουν στην ανάπτυξη του γνωστικού υπόβαθρου και των δεξιοτήτων τους, ενώ παράλληλα οι νεοαποκτηθείσες γνώσεις θα αποτελέσουν οδοδείκτη για τη συνεχή εξέλιξη και ανάπτυξη του έργου της διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τέλος, η καθαυτή πράξη ψηφιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς σε κλίμακα θα αποτελέσει κτήμα εσαεί και κληροδότημα για τις επόμενες γενεές καθιστώντας προσβάσιμο στο ευρύ κοινό σημαντικό όγκο νέων ψηφιακών δεδομένων μέσα από φιλικές στο χρήστη εφαρμογές, ενώ δυνητικά το σύνολο δεδομένων μπορεί να τύχει επανάχρησης σε νέα προγράμματα έρευνας και εκπαίδευσης, αλλά και για την ανάπτυξη περαιτέρω ψηφιακών μουσείων, εκθέσεων, εφαρμογών, ιστοσελίδων και αποθετηρίων δεδομένων.
Προϋπολογισμός Έργου
Η πράξη Re-Cult Magnum συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και από Εθνικούς Πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου.
1.917.317,55 EUR
Συνολικός προϋπολογισμός
1.629.719,91 EUR
Συγχρηματοδότηση ΕΤΠΑ
24 Μήνες
Συνολική διάρκεια πράξης
Ενδυνάμωση, αναβάθμιση, μεγιστοποίηση του θρησκευτικού τουρισμού
Στη διάρκεια της πράξης Re-Cult Magnum αναμένεται να ολοκληρωθεί ενιαία διακριτή τουριστική ταυτότητα για την Ελλάδα και Κύπρο ως προορισμών θρησκευτικού τουρισμού, αλλά και να εκπαιδευθούν μέλη του κλήρου, επαγγελματίες τουρισμού, επιστήμονες και το ευρύ κοινό μέσα από σειρές σεμιναρίων και δύο διεθνή συνέδρια.
Ψηφιοποίηση, διάσωση, ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς
Στο πλαίσιο της πράξης Re-Cult Magnum αναμένεται να ψηφιοποιηθούν συνολικά 120 μνημεία, 620 κειμήλια και 20 δρώμενα σε Ελλάδα, Κύπρο και Κρήτη και να παραχθούν τέσσερεις νέες ψηφιακές εμπειρίες για μουσεία στην περιοχή παρέμβασης.
